Yapay BöbrekYapay böbrek, insanlarda işlevini yitirmiş veya yetersiz çalışan böbreğin görevini üstlenmek amacıyla geliştirilen bir cihazdır. Normal böbrekler, vücut sıvılarının bileşimini sürekli olarak kontrol altında tutarak kandaki kimyasal dengeyi korur ve atılması gereken maddeleri idrar yoluyla dışarı atar. Bu nedenle, böbrekler vücut için hayati öneme sahip organlardır. Yapay böbrekler, gerçek böbreklerin yerini tam anlamıyla alamaz ve aynı etkinlikte işlev göremezler. Bununla birlikte, hastalanmış böbreklerin uygun bir rejimle işlevlerini yerine getirememesi durumunda, yapay böbrekler hastaların yaşamını sürdürebilmelerine yardımcı olabilir. Günümüzde böbrek sorunları yaşayan hastalar için böbrek nakli yaygın bir çözüm olmasına rağmen, uygun bir verici bulunana kadar yapay böbrek kullanımı hastaların yaşamını devam ettirebilmesi açısından önemli bir alternatiftir. Bu cihazlar, hastanelerin böbrek servislerinde veya uygun eğitimlerin ardından hastaların evlerinde de kullanılabilir. Yapay Böbrekle DiyalizYapay böbrek, vücut sıvılarının bileşimini koruyabilmek için diyaliz işleminden faydalanır. Diyaliz, kanda bulunan kimyasal maddelerin yarı geçirgen zarlar aracılığıyla ayrılması işlemidir. Bu zarlar üzerinde bulunan küçük deliklerden glikoz, yalın tuzlar ve diğer zararlı maddeler geçebilirken, plazma proteinleri, kan hücreleri, enzimler ve hormonlar geçemez. Diyaliz ünitesinden geçen hastaların kanı, bu yarı geçirgen zar ile diyaliz sıvısı adı verilen çözelti arasında temizlenir. Diyaliz sıvısı, glikoz ve kandaki tuzların belirli derişikliklerde olduğu hassas ölçümlerle hazırlanır. Diyaliz işleminde kanda bulunan tuzların derişikliği ile diyaliz sıvısındaki tuzların derişikliği eşit hale gelene kadar tüm moleküller zardan diğer tarafa geçer. Bu süreçte diyaliz sıvısı sürekli olarak pompalanır, böylece hastanın kanı temizlenir ve kimyasal dengesi yeniden sağlanır. Diyaliz sıvısının kanın akış yönünün tersine pompalanması, kanda bulunan yabancı maddelerin daha etkin bir şekilde temizlenmesini sağlar. Derişiklik farkının en fazla olduğu an, kanın aygıttan çıktığı an olup, yabancı madde derişikliğinin en düşük seviyede olduğu zamandır. Yapay Böbreğin Etkinliği Nasıl Sağlanır?Yapay böbreğin etkinliği, çoğunlukla selofan veya kuprofan ile yapılan zarların geçirgenliği ile bağlantılıdır. En uygun zar, suyla birlikte organik ve inorganik maddeler için yüksek geçirgenliğe sahip olmalı, orta şiddette basınçlara dayanacak güçte olmalı ve kan plazması proteinlerini tutabilmelidir. Ayrıca, kan ve vücut sıvıları açısından zehirli olmamalıdır. Kuprofan ve selofan zarları bu özellikleri bir arada taşımaz, ancak ucuz olmaları nedeniyle yapay böbrekte geniş yüzeyli olarak kullanılırlar. Yapay böbrek diyaliz ünitesi, diyaliz sıvısı ve kan arasındaki yüzey temasının fazla olması şeklinde tasarlanır. Bu nedenle, kan zar yüzeyine oldukça ince bir tabaka şeklinde yayılır. Diyaliz sıvısı da karıştırılarak kimyasal dengesi takip edilir. Cihazdaki kanın hastanın vücuduna döndüğünde, cihazın ayarlanması için gerekli kan miktarının az olması mümkündür. Bu özellik, yapay böbreğin evde kullanılması açısından önemlidir. Diyalizde kullanılan zarların kullan-at şeklinde olması, kullanımını kolaylaştırmakta ve enfeksiyon riskini azaltmaktadır. Evde Yapay Böbreğin Kullanılması (Evde Diyaliz)Yapay böbreğin hastalar tarafından evde kullanılabilmesi için, hastanede arterio-venöz şönt takılmalıdır. Bu işlem sırasında doktor, iki sonda veya kataterin birini atardamara, diğerini ise elde veya ayak bileğindeki toplardamara yerleştirir. İki sonda kısa bir boruyla bağlanır. Bu sayede, ele veya ayağa gelen kan miktarı, yan etkiye neden olmadan şöntlenmiş alandan diyaliz sıvısı sürekli olarak takip edilir. Hastanın kan basıncı kontrol edilir ve detektörle kanın diyaliz sıvısına karışıp karışmadığı denetlenir. Her şey normal olduğu sürece diyaliz işlemi devam eder. Hastalar, 6-12 saat boyunca yapay böbreğe bağlı kalır. Daha sonra kataterler kapatılarak yapay böbrekten ayrılır ve araya plastik tüp konur. Daha sonraki diyaliz işlemi için yapay böbrek temizlenir. Bu işlem haftada 2-3 kez tekrarlanır. Hastalar, işlemlerin doğru yapıldığı konusunda arada muayene edilir. Bu işlemler dışında hastaların normal yaşamlarına devam etmelerinde sakınca bulunmamaktadır. |
.jpg "Böbrek Yetmezliği Bitkisel Tedavisi Nelerdir?")
.jpg "Polikistik Böbrek Tedavisi Nasıl Yapılır?")
Yapay böbrek kullanımıyla ilgili deneyimleri olan var mı? Evde diyaliz yaparken yaşadığınız en büyük zorluklar neler oldu?
Cevap yazMerhaba Erdem,
Yapay böbrek kullanımı ve evde diyaliz deneyimi konusunda bilgi sahibi olan birçok kişi var. Genel olarak, evde diyaliz yaparken karşılaşılan en büyük zorluklardan biri cihazın kurulumu ve kullanımı olabilir. Bu süreç, başlangıçta karmaşık ve korkutucu görünebilir. Ayrıca, steriliteyi korumak için çok dikkatli olunması gerektiğinden, enfeksiyon riski de önemli bir endişe kaynağıdır.
Bunun yanında, diyaliz süreci zaman alıcı olabilir ve bu da günlük yaşamı ve sosyal aktiviteleri kısıtlayabilir. Yine de, evde diyaliz yapmanın esnek zaman planlaması ve hastaneye gitme gerekliliğini ortadan kaldırması gibi avantajları da vardır. Destekleyici bir sağlık ekibi ve iyi bir eğitimle, bu zorlukların üstesinden gelmek mümkündür.
Umarım bu bilgiler sana yardımcı olur.
Sevgiler,