Üriner Sistem Anatomisi, Üriner sistemi (Boşaltım sistemi) böbrekler, üreter, mesane (İdrar kesesi) ve üretradan oluşturmaktadır. İdrar böbrekte üretilir. Üreter vasıtasıyla mesaneye iletilir. Mesane vücutta üretilen idrarı depolanmayla görevlidir. Mesanede toplanan idrar belli bir yeri doldurunca (Yaklaşık 150ml'ye ulaşınca) idrar hissi oluşturur.
Mesanedeki idrar, üretra vasıtasıyla istemli olarak dışarı atılır.
Üriner sistem anatomisi
Böbreğin yapısı: Böbrekler batın boşluğunun arka tarafında bulunan iki adet kırmızı-kahverengi renge sahip; derinde yerleşik ve iyi biçimde korunan organlardır. Yapı olarak her bir böbrek iki bölümden oluşmuştur: Korteks ve medulla.
- Korteks: Dış kısım da denilen korteks ve İdrarın oluştuğu bölümdür.
- Medulla: İç kısım da denilen medulla, çok küçük, değişik büyüklükte kanallardan oluşan ve idrarı böbrekten üretere iletimini sağlan bölümdür.
Normal şartlarda böbrek ağırlığı erkeklerde yaklaşık 150 gram, bayanlarda yaklaşık 135 gram kadardır. Uzunluğu 10-12 cm, eni 5-7 cm ve kalınlığı ise 3 cm'dir. Ebatlar cinsiyete olduğu kadar genel vücut yapısına da bağlıdır.
Böbreğin üç temel görevi vardır
Boşaltım: Kanı temizler, çıkan atık maddelerle idrarı üretir. Vücutta biriken zararlı ve atık maddeleri idrar olarak vücuttan uzaklaştırır.
Düzenleyici fonksiyon: Su, kan basıncı ve asit- baz dengesi gibi vücudumuz için yaşamsal önemi olan fonksiyonları düzenler.
Hormonların salgılanması: Vücut kemiklerinin güçlenmesi ve kan yapımında görevli birtakım önemli hormonların yapım yeri böbrektir.
Üreter: Böbrekler ile mesane arasındadırlar. Her bir böbrekten idrar torbasına uzanan birer adet üreter vardır. Yetişkinlerde yaklaşık 22-30 cm uzunluğundadır. Boru biçiminde kas liflerinden oluşmuş bir yapıdır. Böbrekte oluşan idrarın mesaneye ulaştırılması, üreterin kaslarının yukarıdan aşağıya doğru dalga şeklinde kasılması neticesinde gerçekleşen aktif bir olaydır.
Üreterin üç adet dar yeri vardır:
- Böbreğin çıkışından hemen sonra,
- Kalça hizasındaki büyük damarlar komşuluğunda,
- İdrar torbasına girmeden önce,
Bu üç yerde üreterin çapı küçüldüğü için idrar yolu taşları takılabilir. Taş takılınca kıvrandırıcı ağrılara sebep olabilir ve idrarın böbrekten idrar torbasına geçmesi zorlaşır. Üreter, taşın sebep olduğu engeli aşmak için daha güçlü kasıldığında ağrılar da dayanılmaz olur.
İdrar torbası (Mesane): Vücuttan atılacak olan idrarın depolandığı yerdir. Mesane yoğun kas liflerinden oluşmuştur. İdrar torbası dolduğunda yaklaşık 500 ml'lik kapasiteye sahiptir. Mesane de genişleme ve güçlü kasılma özellikleri vardır. Kasıldığı an, idrar mesaneden üretraya geçer.
Üretra: Kanal biçimindedir, idrarı mesaneden dışarı atar. Erkek ve bayanlarda farklı yapıya sahiptir. Bayanlarda kısadır ve düz seyreder. Bundan dolayı kadınlarda üretradan taşın geçmesi, erkeğe göre daha kolaydır. Erkeklerde ise uzun ve iki kez kıvrılma yapar ve daralır. Bu sebeple taş bu bölgelerde takılabilir. İdrarda tıkanmaya sebep olabilir ve şiddetli sancı görülür.
