Karnın arka üst tarafında bulunan böbrekle fasulye şeklinde kırmızı kahverengi kapsülle kaplı iki adet organdır. Vücuttaki görevleri zehirli ve atık maddeleri, fazla mineralleri ve suyu süzerek dışarı atmaktır. Alt kaburga kemikleri, sırt kasları böbrekleri dış etkenlerden korur. Kandan ve böbreklerden süzülerek oluşan idrar üreter adı verilen idrar borusundan mesaneye giderek dışarı atılır. Böbrek tümörü türleri iyi huylu ve kötü huylu olarak sınıflandırılır. Böbreklerde çoğunlukla basit böbrek kistlerine rastlanır. İyi huylu olan bu kistler kanserden farklıdır ve insan sağlığını tehdit etmez. Bu tümörler genellikle kendiliğinden yok olur ve tedaviye gerek kalmaz.

Böbrek kistleri: bu tür iyi huylu böbrek tümörleri asemptomatik renal lezyonların yaklaşık %70 kadarını oluşturur. MR, tomografi gibi radyoloji değerlendirmelere göre bunların bosniak sınıflandırması böbreğin içindeki kanserleşme durumuna dayanarak yapılır. Sınıflandırmada I, II, IIF grubu kistler iyi huylu kabul edildiğinden tedaviye gerek kalmaz. Bu kistlerin radyolojik takipte olması yeterlidir. III, IV grubu lezyonlarda yüksek kanser riski taşıdığından tedavi edilmelidir.

Metanefrik adenom: bu böbrek tümörleri radyolojik olarak böbrek hücreli kanserle benzerlik gösterir. Ancak iyi huylu böbrek tümörü olarak kabul edilir. Genellikle kadınlarda tespit edilen bu tümörler, en fazla 50 yaş sonrasında görülür. Radyolojik inceleme ile bu tümörlere tanı konulabilir.

Böbrek onkositomu: Böbrekte en fazla görülen ve böbrek hücreli kanserle benzerlik gösteren iyi huylu böbrek tümörüdür. Tespit edilen böbrek tümörlerinin yaklaşık %3-7 oranı onkositomdur. Patolojik inceleme yapılarak bu tümörlere tanı konulabilir. Kromofob tip böbrek hücreli kanserle benzerlik gösterir. Bu tümörler daha çok yaşlı kişilerde etkili olur. Ameliyatta alınan parçaya patolojik tetkik yapılmasıyla bu tümörlere tanı konulamaz. Fakat böbreğe iğne biyopsisi ile alınan lezyona ileri immünhistokimyasal tetkik yapılırsa tanı konulabilir.

Böbrek anjiomyolipomu: bu böbrek tümörüne sadece radyolojik görüntüleme ile tanı konulabilir. Radyolojik tetkikle tanı konulabilen tek böbrek tümörü budur. Ultrason ve tomografi ile tanı konulabilir. Tedavi böbrek tümörünün boyuna, semptomlarına ve hastanın koşullarına göre belirlenir. Boyun 4 cm'den daha büyük olanlar özellikle hamilelerde kanamaya neden olabilir. Bu büyüklükteki tümörler cerrahi yolla çıkarılabilir.

Kötü huylu böbrek tümörü böbrek kanseri olarak tanımlanır. Bu en çok görülen renal hücreli kanser türüdür. Genellikle 60 yaş üzerindeki kişilerde etkili olur. Eğer genetik yatkınlık varsa genç yaşlarda da kötü huylu böbrek tümörü görülebilir. Erkekleri kadınlardan fazla etkiler. Tümör erken aşamada tespit edilir ve cerrahi olarak alınırsa hastanın iyileşme olasılığı yüksektir. İlerleyen aşamalarda tümör karaciğer, lenf bezleri, kalın bağırsak ve pankreasa yayılım yapabilir. Lenf bezleri ve kan yoluyla başka alanlara da metastaz yapabilir. Böbreklerde bunun dışında değişici hücreli kötü huylu tümörlerde oluşabilir.

Kötü huylu böbrek tümörü oluşumunda bazı risk faktörleri bulunmaktadır. Hastaların aşırı kilolu olması, uzun süre diyalize girmesi, yüksek tansiyon gibi etkenler risk grubundadır. Sigara alışkanlığı riski daha fazla arttırmaktadır. Bunların dışında asbest, çelik, kurşun endüstrisinde çalışanlar, ailede böbrek kanseri geçmişi olanlar, yağlı ve kalorili besinleri çok tüketenlerde risk altındadır.

Böbrek tümörü küçük olduğunda fazla belirti olmaz. Buna rağmen ne kadar erken aşamada tanısı yapılır ve tedavi edilirse iyileşme olasılığı fazladır. Hastaların yakınmaları başladığı zaman kanserin ilerlemiş olduğu düşünülür. Böbrek tümörünün büyütüp yayılması tedaviyi zorlaştıran önemli bir etkendir. Böbrekte ağrı olması, halsizlik, kanlı idrar, iştahsızlık, yüksek ateş gibi belirtiler ortaya çıkabilir. Belirtiler tümörün yayılımına göre etkili olabilir. Eğer akciğerlere yayılım yaparsa hastada nefes darlığı ve öksürük gibi yakınmalarda görülebilir. Beyne yayılım olursa baş ağrısı önemli bir bulgudur.

Böbrek tümörü tanısında hastalarda klasik üçlü olarak tabir edilen yan ağrısı, kanlı idrar ve ele gelen kitle yardımcı olur. Ancak hastaların sadece %10-15 kadarında bu bulgulara rastlanır. Böbrek tümörü tanısı çoğu zaman başka bir tetkik için yapılan radyolojik incelemede belirlenir. Hastaların bir kısmı da metastaz nedeniyle ortaya çıkan yakınmalara bağlı olarak incelenir. Bu yakınmalar böbrek tümörü tanısına yardımcı olur.

Hastalara yapılacak MR ya da tomografi böbrek tümörü tanısına yardımcı olur. Bazı hallerde tanıda fleksibl üreteroskop yardımıyla idrar yolundan böbreğe ulaşılarak tümörden biyopsi alınması gerekebilir. Böbrek tümörü küçük olursa tedavide lazer kullanılabilir.

Böbrekte oluşan tümörlerin kanser olmayanları da gözlenebilir. Yukarıda açıkladığımız adenom, anjiyomiyolipom, ankositom gibi kanser olmayan iyi huylu böbrek tümörleri de vardır. Fakat kesin tanı konulmadan önce her böbrek tümörü kanser olarak kabul edilmelidir. Gerekli tetkikler ve incelemeler yapılarak tümörün habis ya da selim olduğu tespit edilmelidir.

Böbrek tümörü kötü huylu olursa tedaviden önce evreleme yapılır. Tümörün boyutu ve yayılımı evrelemeye göre belirlenerek tedavi planı yapılır.

Böbrek tümörü 1. Evrede 7 cm'den küçük olur ve böbrek içinde yer alır.

Böbrek tümörü 2. Evrede 7 cm'den büyük olur, ancak sınırları böbreğin dışına taşmaz.

3. Evrede tümör çevredeki dokulara ve lenf bezlerine yayılmış olur.

4. Evrede ise tümör lenf bezleriyle, akciğer, kemikler, karaciğer, beyin gibi uzak organlara kadar yayılmış durumdadır.

Kötü huylu böbrek tümörü tedavisinde cerrahi girişim temel tedavidir. Genellikle radikal nefrektomi şeklinde cerrahi girişim yapılır. Operasyonda böbrekle birlikte çevre dokularda çıkarılır. Böbrekte küçük bir noktada olan tümörlerde ise parsiyel nefrektomi yani sadece böbrekteki tümörün çıkarılması şeklinde girişim yapılır. Ancak her böbrek tümöründe bu girişim yapılamaz.

Böbrek tümörü büyük damarlara ya da akciğere kadar yayıldıysa, tedavide bu alanlara da müdahale gerekebilir. Böyle bir operasyon büyük olduğu için her hastanın bünyesi bunu kaldıramaz. Bu nedenle doktorla birlikte hasta ve yakınları ameliyata birlikte karar vermelidir.

Böbrek tümörü tedavisinde hastalara kemoterapi ve radyoterapi tedavisi de uygulanır. Radyoterapi tedavisinde cerrahi girişim yapılan hastalarda kanser hücreleri radyasyon ışınları verilerek yok edilir. Ayrıca cerrahi girişimi kaldıramayacak durumda olan hastalara da bu tedavi uygulanabilir. Özellikle metastaz yapan böbrek tümöründe hastalardaki ağrı ve kanama gibi yakınmalar bu tedaviyle iyileştirilebilir. Böbrek tümörü erken teşhis edilirse iyileşme olasılığı yüksek kanser türüdür. Bu nedenle böbrek tümörü şüphesi varsa zaman kaybetmeden tanı ve tedavi için harekete geçilmelidir. Erken aşamada tedavi edilen hastaların iyileşme süreci de daha rahat geçer.

1 Yorum Yapılmış "Böbrek Tümörü"