Böbrek nakli ameliyatı, kadavradan yapılan böbrek naklinde beyin ölümü gerçekleşen hastanın böbreği çıkarılarak, 4 derecenin altında soğukta nakil yapılacak kişi için bekletilir. Bu aslında zamana karşı bir yarıştır. Böbreğin fazla bekletilmeden nakledilmesi gerekir. Bu yüzden böbrek nakli ameliyatı günün herhangi bir zamanında yapılabilir. 24 saati geçen bekleme süresinde, böbreğin çalışmama riski olur. Nakilde böbrek özel paketin içinden çıkarılarak, damarların dikileceği şekilde hazırda bekletilir.

Böbrek nakli ameliyatı dünyanın her yerinde aynı şekilde yapılır. Canlıdan böbrek nakli ise laparoskopik yolla böbreğin çıkarılması ve retroperitonoskopik yöntemle yapılır. Kadavradan böbrek nakli acil olarak yapılmakta, canlıdan böbrek nakli ise planlı olarak yapılmaktadır. Bir taraftan verici böbreği vermek için hazırlanırken, diğer taraftan alıcı böbreği almak için hazırlanır. Böbrek alındıktan sonra bekletilmeden nakledilmelidir. Böbrek fazla kansız kalmamalıdır.

Canlıdan böbrek nakli yapılacağında alıcı ve verici ameliyattan bir gün önce hastaneye yatırılmakta ve son tetkikler yapılmaktadır. Alıcı ve verici anestezi doktoru tarafından değerlendirilir. Gerekli olursa kalp, göğüs hastalıkları ve diğer uzmanlar da değerlendirmede bulunabilir. Alıcıya gerekli olursa son hemodiyaliz yapılır. Alıcı ve vericinin stresi atması amacıyla daha önceden serviste bulunan ve böbrek nakli yapılmış kişilerle görüşmesi sağlanır. Ameliyattan önce solunum egzersizleri için triflow cihazı verilerek, kullanımı öğretilir. Alıcı ve vericinin gece yarısından sonra herhangi bir şey yememesi gerekir.

Alıcı ve vericiye henüz odalarında olduklarında anestezik bir ilaç verilir. Bu ameliyata daha rahat girmelerine yardımcı olur. Bundan 1 saat sonra ameliyata başlanır. İlk olarak anestezik ilaçlarla hastalar uyutulur. Bununla her ikisi de bir şey duymaz. Ameliyatın süresi toplamda 2 saat kadardır. Ameliyattan önceki süreyle, sonradan anestezinin etkisinin geçmesiyle bu süre 4-5 saati bulur.

Alıcıya ameliyathanede damardan verilen anestezik ilaçla uyutulur. Daha sonra idrar sondası takılır. Boyundan ince bir katater yerleştirilir. Bu büyük damarlara verilecek ilaçlar ile santral damarların basıncını ölçerek verilecek serumda kullanılır. Genellikle alıcıda böbrek sağ alt kadran takılmaktadır. Çünkü insanlarda anatomik olarak sağdaki böbreklerin takılacağı damarlar daha yüzeyseldir. Buradan açılan 10-15 cm kesikten karına girilerek, karın zarı açılmadan bacağa giden büyük damarlar hazırlanır. Bunlar iliak damarlardır.

Canlıdan ya da kadavradan gelen böbrek ameliyat yerine alınır. İliak damarların iki ucuna klemp konulur ve kan akımı kesilir. Böbrekteki damarların çağına uygun şekilde damar duvarlarına delik açılır. Böbrekte önce toplardamar ucu iliak damardaki deliğe dikilir. Ardından atardamarın ucu alıcının iliak damarının deliğine dikilir. Böbrekteki atardamarlar birden fazla olacağından hepsine bu işlem uygulanır. Bundan sonra kan akımını kesen klempler açılarak, böbrek dolaşımı sağlanmış olur. İlk anda böbrekteki sağlıklı dolaşım, alıcının dakikalar içinde idrar yapması başarılı bir nakil yapıldığının göstergesidir. Bundan sonra hastanın mesanesi değerlendirilir. Daha önceden uzun süre idrar yapamamış olan kişilerin mesanesi küçülebilir, mesane duvarı kalınlaşabilir. Böbrek idrar yolunum ucu mesaneye açılan delikle birleştirilir. Sonra idrar yoluna mesane duvarı kapatılır ve tünel oluşturulur. Böylece idrarın böbreğe kaçması önlenir. Kanama kontrolü yapılır, karın duvarı ile cilt kapatılır. Hasta anestezinin etkisinden kurtulunca yatağına götürülür. Nadiren hastalar yoğun bakımda gözleme alınır. Hastaya genellikle ağrı pompası uygulanır ve hasta ağrı kesiciyi kendisi yapar.

Ameliyata alınan vericiye damar yolundan anestezi ilaçları verilir. Daha sonra idrar sondası takılır. Vericinin hangi tarafındaki böbrek alınacaksa, kişi bu tarafa doğru yan yatırılır. Sterilize edilen bölgeye örtü yerleştirilir. Bu hazırlıklar 30-45 dakika sürmektedir. Kamera altında yapılan küçük kesilerle ameliyat uygulanır. Kaburgaların alt tarafından 2 adet 1 cm kesi açılır. Buradan kamera ve aletlerle böbrek serbestleştirilir. Operasyonun süresi değişiklik gösterebilir. Sağ böbreğin alınması daha güç olur. Eğer böbrek çevresinde sert yağ dokusu olursa, böbrek arterlerinin fazla olması, böbrek veni fazla dal verirse ameliyat süresi de uzar. Vericide kanama olması, akciğerlere hava kaçması gibi sebepler nedeniyle açılan kesi büyütülerek ameliyata devam edilebilir.

Alıcı böbreği almaya hazır olduğunda, böbreğin idrar yolu klipsle kapatılarak serbestleştirilir. Böbrekteki tek damarda kesilir, özel kliplerle bağlanarak böbrek tamamen çıkarılır. Daha sonra kesiler dikilerek ameliyat tamamlanır. Vericiden anestezi kesilerek, uyandırma işlemine geçilir. Yine ağrı pompası verildiğinden, hastalar ağrı kesicilerini kendileri yapabilirler.

Ameliyatın en zor dönemi ilk 12 saat içindedir. Ameliyat tekniği nedeniyle hastalar ertesi gün rahatlar. Verici 2.-3. Günde taburcu olabilir. Alıcıda da sorun yoksa bir haftada taburcu edilebilir. Normalde 2-3 günde alıcı da kendini iyi hisseder. Çoğunlukla 4. Günde boyundaki katater, 5. Günde de idrara sondası çıkarılır. Altıncı günden sonra taburcu edilebilir.