{
    "title": "Yapay Böbrek Nakli",
    "image": "https://www.bobrek.gen.tr/images/yapay-bobrek-nakli.jpg",
    "date": "22.01.2024 01:00:41",
    "author": "Nilüfer Çembertaş",
    "article": [
        {
            "article": "<b>Yapay Böbrek Nakli,</b> Yapay böbrek, işlevini yitirmiş olan böbreğin yerine üretilen ve uygun verici bulunana kadar böbreğin işlevlerini gerçekleştiren mekanik malzemelerden veya doku mühendisliği yoluyla kişiden ya da uygun vericiden alınarak üretilen organ. Fikir babası olan Abel Rovvntree tarafından ilk defa 1013'te dillendirilmiş, 1944 yılında ise ilk yapay böbrek nakli gerçekleştirilmiştir.</div><div><br></div><div>Yapay böbrek nakli böbreğin tüm işlevlerini yitirdiği ve uygun donör bulunamadığı durumlarda tavsiye ediliyor. Tam olarak böbreğin yerini tutamayan ve yarı geçirgen bir zardan üretilen yapay böbrek kanı süzerek, glikoz, yalın tuz, kanda toplanmış metabolizma artıkları ve azotlu maddeleri kandan uzaklaştırır. Filtrelenen kanı idrar torbasına taşır. Kanın su elektrolit dengesini düzenler. Fakat tamamıyla bir böbrek gibi çalışamaz ve kullanılmayan besinleri tekrar kan dolaşımına katamaz. Yapay böbrek kullanan hastanın haftada 3 kez her seferinde de 5-6 saat olmak üzere diyaliz ünitesinden geçmesi gerekir. Diyaliz ünitesi, yapay böbreğe yardımcı olarak beden sıvılarının bileşimini korumak için beden dışı kan temizleme işlevini yerine getirir. Yapay böbreğin üretildiği yarı geçirgen zar kan ile diyaliz sıvısı arasında bir bariyer görevi görür. Diyaliz sıvısının içinde çok hassas ölçümlerle belirlenen glikoz ve normal kanda bulunması gereken çözeltiler bulunur. Diyaliz işlemi sırasında bu çözeltiler yapay böbrek zarının öte yanına geçer. Bu işlem kan temizlenip normal kimyasal dengesine kavuşana kadar devam eder. Bu işlem sırasında yapay böbreğin etkinliği selafon ya da kumprafondan yapılan zarın geçirgenliğine bağlıdır. İdeal yapay böbrek zarı su, organik maddeler ile iyonik maddeleri yüksek geçirgenlikte süzerken kandaki proteinleri tutacak ve orta derecedeki basınçlardan etkilenmeyecek kadar güçlü şekilde üretilmelidir. Hastalar hastanelerin böbrek servislerinde ve uygun eğitim alındıktan sonra evlerinde bu aygıtı kullanabilirler.</div><div><br></div><div>Yapay böbreğin evde kullanılabilmesi için hastaya arterio venöz- şönt takılmalıdır. Bu amaçla doktor iki sonda ya da kataterden birini atardamara ötekini toplardamara (Çoğunlukla el ya da ayak bileğindeki bir toplardamara) yerleştirip bunları kısa bir boruyla birbirine bağlar. Böylelikle el ya da ayağa gelen kan önemli bir yan etki doğurmadan diyaliz işlemi süreci boyunca takip edilebilir. Fotoelektrik bir detektör ise diyaliz sıvısına kan karışıp karışmadığını denetler. Bu işlem haftada iki kez 6 ila 12 saat boyunca devam eder. Yapay böbreğin işlevlerinin kontrolü içinde doktorun uygun gördüğü aralıklarla kontrole gidilmesi gerekir.</div><div><br></div><div>Selafon ya da kumprafondan üretilen ve böbrek işlevlerini tam olarak yerine getiremeyen böbrek nakillerinin yerine ise 2012'den beri kişinin kendi hücrelerinden aşılamayla üretilen 'aşılı' böbrek nakillerinin yapılabilmesi çalışmaları sürüyor. Kişinin kendi hücrelerinden üretilen yapay böbrek, doğal böbreği büyük ölçüde taklit edebiliyor. Selafon ve kumprafondan üretilen yapay böbrek naklinde olduğu gibi kişi diyaliz makinesine bağlı kalmaktan kurtuluyor, sadece nakilden sonraki kısa bir süre, yapay böbrek doğal böbreğin yerine geçene kadar ki iyileşme sürecinde diyaliz ünitesine bağlanmak gerekiyor.</div><div><br></div><div>Fakat şu an kişinin kendi hücresinden üretilen böbrekler gelecek için umut vaat etse de kullanımı yaygın olmadığından yapay böbrek nakilleri eski usul Selafon ve kumprafondan üretilen yapay böbreklerle gerçekleşiyor.</div>"
        }
    ]
}