{
    "title": "Böbrek Üstü Bezi",
    "image": "https://www.bobrek.gen.tr/images/bobrek-ustu-bezi.jpg",
    "date": "21.01.2024 22:49:06",
    "author": "Mücahid Furkan GÜL",
    "article": [
        {
            "article": "<b>Böbrek Üstü Bezi,</b> sağda ve solda bulunan iki böbreğimizin üst kısmında, sarımsı renkteki yapılardır. Olgun bir insandaki böbrek üstü bezlerinin ağırlığı dört ile beş gram ağırlığındayken uzunluğu ise üç ile beş santimetre arasındadır. Üçgen şeklini andıran bu bezler iç salgı yani endokrin bezleri olarak bilinirler. Korteks (Kabuk) ve medulla (Öz, iç) adında iki katmandan oluşur. Bu bezin temel işlevi stres (Fizyolojik gerilim) anında kortikosteroid ve katekolamini birleştirerek kana karıştırır.</div><div><br></div><div><b>Yapısı ve Görevleri:</b> Medulla ve korteks hem yapısal olarak hem de salgıladıkları hormonlar açısından çok farklılık göstermektedirler. Medullanın salgıladığı hormonların isimleri adrenalin ve noadrenalin, isimlerinden de anlaşılacağı üzere kalp atış hızını ve kan basıncını artırırken, duydu kontrolünü sağlar. Bu hormonların üretimi beyin ve hipofiz bezinin kontrolü altındadır. Genel anlamda duygusal ya da fiziksel tepkiler bu hormonların salgılanmasıyla görülür. Korteks katmanı ise kortikosteroid adındaki üçlü grup hormonları üretir. Bunların birincisi cinsiyet hormonu yani, androjen (Erkek hormonları) ve östrojen ve progesteron (Kadın hormonları) içerir. Bu hormonlar hem erkeklerde hem kadınlarda bulunurken, yoğunluğa göre cinsiyet belirlenir. En çok bilinen hormon sayılan kortizollerin önemli özelliği ise kişinin stres yıkıcı etkisine karşı direnç göstermesindeki başrol oyuncu olmasıdır. Yaşanan her tip travma, enfeksiyon, aşırı sıcak ya da soğuk, uyuşturucu maddelerin etkisi, cerrahi operasyonlar ve bazı hastalıklar kandaki kortizol miktarını tetikleyen maddelerdir. Korteks kısmında salgılanan son hormon olan mineralokortikosteroidler, potasyum ve mineral tuzlarının dengede kalmasını sağlar. Sürrenal yani böbrek üstü cerrahisi ilk olarak 1889 yılında aşırı kıllanma görülen kızda, fazla miktarda sürrenal kitlesinin çıkarmasıyla ortaya çıkmıştır. Mayo gibi bilim insanları bu dalda gerekli araştırmayı yaparak çalışmalara başlamışlardır. Bu cerrahi çalışmaların sonucunda elde ettikleri bilgileri ve kendi isimlerini bile koydukları hastalıkları insanların bilgi haznesinin hizmetine sunmuştur.</div><div><br></div><div><b>Böbreküstü Hastalıkları</b></div><div><br></div><div>Herhangi bir katmanındaki herhangi bir hormonun ihtiyaçtan az ya da çok salgılanması sonucunda ortaya çıkan rahatsızlıklardır.</div><div><ul><li><b>Cushing Sendromu:</b> Kortizol hormonunun olağandan fazla salgılanmasıyla ortaya çıkması ve kilo artışı, obezite, kan basıncının artması ve derinin zayıflaması gibi belirtileri bulunan sendrom türüdür.</li><li><b>Conn Sendromu:</b> bu sendrom mineralokortikoid hormonu fazlalığı ile oluşur. Belirtileri ise potasyum değerinin düşük seviyede olmasından dolayı hissedilen yorgunluk ve kas güçsüzlüğüdür. Genellikle küçük yaşta beliren yüksek tansiyon ve potasyum düşüklüğü görülmesinden bu düzensizlik sendromu şüpheli gösterilir. Mineralokortikoid fazlalığında ise kandolumlu kalp yetmezliği, karında sıvı birikimli siroz, böbrek atardamarındaki kan seviyesindeki azalma ve renin üreten ur gibi hastalıklarla karşılaşmak mümkün.</li><li><b>Adisson Hastalığı:</b> Bezlerin kabuk bölümündeki bağışıklığın, mantar ya da verem gibi nedenlerden dolayı zarar görmesidir. Kansızlık, güçsüzlük, kan basıncında düşme, bazı hastalarda aşırı sinirlilik ve deride kararma görülür.</li><li><b>Feokromositom:</b> Öz bölgesinin kromatin gözelerinde feokromositom adında, sempatik sinir sistemi düğümleri gözlerindeki urlara ise paragangilom adı verilir.</li></ul></div>"
        }
    ]
}